Gebelik Takibi
Gebelik takibi, gebeliğin ilk günlerinden itibaren bir kadın
doğum uzmanı eşliğinde başlar. Her dönemde yapılan detaylı kontroller, bebeğin
büyüme ve gelişimini değerlendirirken annenin fiziksel ve ruhsal sağlığını da
korur. Kan testlerinden ultrason muayenelerine, beslenme önerilerinden doğum
planlamasına kadar birçok konuda uzman rehberliği, anne adayının güvenli ve
rahat bir süreç geçirmesine yardımcı olur.
Sağlıklı bir gebelik için düzenli takip, anne ve bebeğin
ihtiyaçlarının zamanında belirlenmesine olanak tanır. Bu süreçte, tıbbi destek
kadar aileden ve çevreden gelen destek de büyük önem taşır. Gebelik takibi,
anne ve bebeğin yolculuğunu güvence altına alırken, doğum sonrası döneme de
güçlü bir başlangıç yapılmasını sağlar.
Gebelik takibi sırasında sağlık kurumları, anne adayının ve
bebeğin sağlığını korumak ve olası riskleri önlemek amacıyla bir dizi düzenli
kontrol ve inceleme gerçekleştirir. Bu süreç, gebeliğin farklı dönemlerinde
yapılan rutin testler, ultrason muayeneleri ve gerekli sağlık eğitimlerini
kapsar. Sağlık kurumları, anne ve bebeğin ihtiyaçlarına uygun bir bakım planı
sunarak sağlıklı bir gebelik sürecini destekler.
Sağlık Kurumu Tarafından Yapılan Temel İşlemler:
İlk Muayene: Gebelik tanısının konulması, son adet tarihi ile gebelik haftasının belirlenmesi ve annenin genel sağlık durumu hakkında bilgi alınması.
Düzenli Ultrason Kontrolleri: Bebeğin büyüme ve gelişiminin değerlendirilmesi, organ taramaları ve plasenta durumunun kontrol edilmesi.
Kan ve İdrar Testleri: Kan grubu, tam kan sayımı, enfeksiyon taramaları (Toksoplazma, Rubella, Hepatit B, HIV vb.) ve diyabet riskinin değerlendirilmesi.
Tansiyon ve Kilo Takibi: Anne adayının gebelik sırasında tansiyon ve kilo artışının düzenli olarak kontrol edilmesi.
Bebek Kalp Atışı ve Hareket Kontrolü: Özellikle ilerleyen haftalarda bebeğin kalp atışları ve hareketlerinin değerlendirilmesi.
1. Ay (1-4. Haftalar):
- Gebelik
tanısı ve tahmini doğum tarihinin belirlenmesi.
- Anne
adayının tıbbi geçmişinin değerlendirilmesi ve gerekli testlerin
planlanması.
- Kan
ve idrar testleri ile enfeksiyon taramaları yapılır.
2. Ay (5-8. Haftalar):
- İlk
ultrason muayenesi ile gebelik kesesinin ve bebeğin kalp atışlarının
kontrol edilmesi.
- Folik
asit ve diğer vitamin takviyelerine başlanması.
- Kan
grubu, tam kan sayımı, tiroit ve enfeksiyon testlerinin değerlendirilmesi.
3. Ay (9-12. Haftalar):
- İkili
tarama testi (11-14. hafta arası) ile Down sendromu ve diğer kromozomal
hastalık risklerinin değerlendirilmesi.
- Beslenme
önerilerinin güncellenmesi ve kilo takibi yapılması.
4. Ay (13-16. Haftalar):
- Bebeğin
ilk hareketlerinin hissedilmeye başlanması için anneye bilgilendirme.
- Üçlü
veya dörtlü tarama testlerinin planlanması (16. haftada).
- Anne
adayının tansiyon ve kilo kontrollerinin düzenli yapılması.
5. Ay (17-20. Haftalar):
- Detaylı
ultrason (20. hafta) ile bebeğin organ gelişiminin detaylı incelenmesi.
- Annenin
kalsiyum ve demir ihtiyacına yönelik ek takviye planlaması.
6. Ay (21-24. Haftalar):
- Diyabet
taraması (24-28. hafta arası) ile gestasyonel diyabet riskinin
değerlendirilmesi.
- Bebeğin
hareketlerinin düzenli kontrol edilmesi.
7. Ay (25-28. Haftalar):
- Annenin
tansiyon, kilo ve ödem kontrollerinin artırılması.
- Ultrason
ile bebeğin büyüme ve gelişim takibinin yapılması.
8. Ay (29-32. Haftalar):
- Non-stres
test (NST) ile bebeğin kalp atışlarının ve hareketlerinin
değerlendirilmesi.
- Doğuma
hazırlık eğitimlerinin başlanması ve doğum planının gözden geçirilmesi.
9. Ay (33-40. Haftalar):
- Bebeğin
pozisyonunun ve rahim ağzı açıklığının düzenli olarak kontrol edilmesi.
- Doğum
öncesi son hazırlıkların yapılması ve annenin doğum belirtileri hakkında
bilgilendirilmesi.
- Haftalık
kontrollerle doğum şekli ve zamanının planlanması.
Bu plan, genel bir rehber niteliğindedir. Her gebelik kişiye
özeldir ve anne adayının sağlık durumuna göre takip planı doktoru tarafından
belirlenmelidir. Düzenli kontroller, sağlıklı bir gebelik süreci ve güvenli bir
doğum için en önemli adımdır.
Gebelik Takibi Hangi Haftalarda Yapılır?
Gebelik takibi genellikle 4-6. haftalarda başlar ve
gebeliğin ilerleyen dönemlerinde düzenli olarak devam eder. İlk 28 haftada her
4 haftada bir, 28-36. haftalar arasında her 2 haftada bir ve 36. haftadan
itibaren doğuma kadar haftalık takipler yapılır. Bu plan, anne ve bebeğin
sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Gebelik Kontrolleri Kaç Haftada Bir Yapılır?
Gebelikte kontroller, ilk 28 haftada 4 haftada bir, 28-36.
haftalarda 2 haftada bir, 36. haftadan sonra ise haftalık olarak yapılır.
Riskli gebeliklerde bu sıklık artırılabilir. Düzenli kontroller, hem annenin
hem de bebeğin sağlığını izlemek için kritik öneme sahiptir.
Sağlık Ocağında Gebelik Takibinde Ne Yapılır?
Sağlık ocaklarında gebelik takibinde annenin tansiyon ve
kilo kontrolü yapılır, kan ve idrar testleriyle enfeksiyon ve anemi taramaları
gerçekleştirilir. Ayrıca, gebelik haftasına uygun bilgilendirme yapılır ve
gerekirse hastaneye yönlendirme sağlanır. Bebeğin kalp atışları ve büyümesi
ultrason cihazı olan merkezlerde takip edilebilir.
Gebelik Öğrenildikten Sonra Ne Yapılmalı?
Gebelik öğrenildikten sonra ilk adım, bir kadın doğum
uzmanından randevu almak ve gebelik doğrulama testi yaptırmaktır. Doktor,
ultrasonla gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyip ilerlemediğini kontrol eder
ve annenin sağlık durumu değerlendirilir. Ayrıca, folik asit takviyesine
başlanmalı ve beslenme düzeni gebeliğe uygun şekilde planlanmalıdır.
Editör
Op. Dr. Sezin Kapulu
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
- Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.